Dásamlega Frakkland - Tartiflette - löðrandi ostagratín með lauk og beikoni með baguettu, salati og ljúffengu Pinot Noir rauðvíni

Liðna viku dvöldum við í Frakklandi við tökur á sjónvarpsþættinum Læknirinn í Eldhúsinu, ferðalag bragðlaukanna. Mig hefur lengi langað til að fara til Frakklands með sjónvarpsþáttinn enda er ég mikill Frakkaunnandi. Ég hreinlega elska franskan mat og franska matargerð. Ekki spillir svo fyrir að þeir gera dásamleg vín - hreinlega unaðsleg og svo er landið líka svo fallegt. 

Við heimsóttum Búrgúndarhérað - bæinn Beaune - sem er hjarta víngerðar í héraðinu og ókum svo til Champagne þar sem við heimsóttum bæði Reims og svo miðborg Kampavínsframleiðslu - Eperney. Hlakka mikið til að sýna ykkur þáttinn - ætli hann fari ekki í sýningar fljótlega upp úr áramótum. 

Dásamlega Frakkland - Tartiflette - löðrandi ostagratín með lauk og beikoni með baguettu, salati og ljúffengu Pinot Noir rauðvíni

Þessi réttur er þó ekki frá Búrgúndarhérðainu né er hann frá Champagne. Hann er úr Savoy héraði í frönsku Ölpunum. Hann á sér ekki sérlega langa sögu - tæplega fjörutíu ár. Hann varð til þegar gerð var tilraun til að markaðssetja ostinn sem leikur langstærsta hlutverkið í uppskriftinni - Reblochon - sem er rjómakenndur hvítmygluostur - mildur og ljúffengur. Sölutölurnar voru á hallandi fæti og menn þurftu að girða sig í brók.

Orðið Tartiflette á sér lengri sögu, skv. wikipediu - þar sem það kom fram í matreiðslubók eftir Francois Massialot og aðstoðarkokk hans Mathieu og er vísun í kartöflurnar sem notaðar voru og átti réttur þeirra lítið skylt við þennan. 

Það breytir þó litlu um að niðurstaða þessarar markaðsherferðar frá áttunda áratugnum sló í gegn - enda syndsamlega ljúffengur "decadent" réttur - löðrandi í osti, rjóma og beikoni. Ekki ætti að neita hans oft á ári - kannski bara á nokkra ára fresti. 

Hráefnalisti - dugar vandræðalaust fyrir 8 sem aðalréttur (já, ég veit að það skrítið að hafa gratín sem aðalrétt, en þessi er bara þannig)

1,5 kg kartöflur

700 ml rjómi

250 g þykkt beikon

500 g Reblochon ostur (eða annar hvítmygluostur)

4-5 greinar ferskt timjan 

salt og pipar

Meðlæti 

Einfalt salat 

frönsk salatdressing (3 hlutar olía, 1 balsamedik, smá djion, smá hvítlaukur, salt og pipar)

Baguette 

Ég keypti þennan ost í Gallerie Lafayette í Operu hverfinu - en við hjónin gistum þar í tvær nætur áður en við flugum heim til Íslands. Margir þekkja þessar búðir sem eru í nokkrum stórum byggingum - einni sem er tileinkuð konum, önnur körlum og svo mín uppáhalds - tileinkuð mat, eldhúsi og heimili. Í þeirri síðastnefndu fann ég mig. Í kjallaranum var dásamlegt úrval af góðgæti frá Frakklandi - dásemdarúrval af ostum. Og þegar ég sá þennan í ostaborðinu, rifjaðist þessi uppskrift upp fyrir mér.

Fyrsta skrefið var að sneiða niður beikonið og steikja það á pönnu. Það er steikt þar til það er eldað í gegn.

Næsta skref er svo að flysja kartöflurnar og skera þær í þunnar sneiðar - þetta á að vera gróflega skorið þannig að sneiðarnar mega vera ójafnar. Svo sneiða laukinn.

Svo þarf bara að raða. Ég smurði eldfast mót (nýja Han Solo mótið frá Le Creuset) með olíu og raðaði svo kartöflum, lauk, beikoni, timjan, salti og pipar á víxl. Laumaði með nokkrum smjörklípum,

Það þarf nóg af rjóma. 

Svo er það þessi ljúfi ostur. Hann hafði flatst aðeins út í ferðatöskunni en það kom ekki að sök.

Skar ostinn í þunnar sneiðar, saltaði og pipraði og bragðbætti með meira timjan. Lokið á og inn í 180 gráðu heitan ofn í 60 mínútur - svo lokið af og eldað áfram í 15-30 mínútur þar til osturinn fer að brúnast.

Með matnum nutum við þessarar flösku - Moillard Pommard Premier Cru - Les Grands Epenots sem er frá Búrgúnd. Þetta vín er eingöngu úr Pinot Noir eins og nær öll rauðvín í Búrgúndarhéraði. Þetta vín fékk ég að gjöf eftir heimsókn í víngerð Moilliard skammt fyrir utan Beaune. Þetta er einstaklega ljúft vín - rúbínrautt, ilmar af rauðum ávexti, smá cassis og aðeins jörð og eikartónar. Kannski hefði ég átt að spara flöskuna að næstu lambasteik - en mér fannst það standa sig vel við hliðina á feitu gratíninu.

Einfalt salat, frönsk salatdressing. Hitaði baguettuna upp í ofni í nokkar mínútur.

Gratínið ilmaði dásamlega.

Mikið er alltaf gott að koma heim til sín.

Bon appetit!

------

Flest hráefnin í þessari færslu fást í verslunum Hagkaupa

Gamlir vinir í heimsókn: Marókósk veisla - ofnbakaður kjúklingur með harissa og ólívumauki, spæsí eggaldinturn með granatepli, kúskús með feta og petispois, marglitar gulrætur með hunangi og fennel og flatbrauð steikt á flatoppnum

Mér finnst endalaust gaman að elda. Og best er að elda fyrir vini og vandamenn. Að þessu sinni voru gamlir vinir okkar hjóna í heimsókn. Við bjuggum í sömu götu í Lundi í Svíþjóð - Álfhildur býr þar enn ásamt eiginmanni sínum og þremur sonum.

Hún er á landinu í nokkra daga ásamt yngsta syninum, Grími. Við buðum einnig Addý og Gumma og þau komu með þrjár yngstu dætur sínar með sér, Önnu, Ellu Mæju og Helenu. Úr varð ekta sænsk veisla - fullt af ærslafullum krökkum og góðum vinum. Við erum endalaust að vona að Álfa, Jón Þorkell og drengirnir fari nú að flytja heim. Við söknum þeirra!

Þannig að til að reyna að lokka þau heim - var lagt í heljarinnar veislu! Og hún heppnaðist stórvel!

Gamlir vinir í heimsókn: Marókósk veisla - ofnbakaður kjúklingur með harissa og ólívumauki, spæsí eggaldinturn með granatepli, kúskús með feta og petispois, regnbogagulrætur með hunangi og fennel og flatbrauð steikt á flatoppnum

Fyrir kjúklinginn

1,8 kg af kjúklingaleggjum og lærum.
1 bolli heimagert ólívumauk (krukka af svörtum ólífum, hvítlaukur, salt og pipar og jómfrúarolía)
4 msk heimagerð harissa (siracha, jómfrúarolía, harissablanda frá Kryddhúsinu)
handfylli af steinselju
2 msk sítrónupipar
1 msk salt
2 msk broddkúmen
1 msk túrmerik
250 g kalamataólívur
1/2 bolli jómfrúarolía
4 msk hunang

Fyrir eggaldinturninn

4 eggaldin
250 ml bragðbætt grísk jógúrt (bragðbætt með 3 hvítlauksrifjum, safa úr heilli sítrónu, hunang)
spæsí tómatsósa (laukur, hvítlaukur, karríduft, 2 dósir tómatar og 1 krukka af tómatachutney frá Friðheimum, salt og pipar)
1/2 granatepli
mynta til skreytingar

Fyrir kúskúsið

1 pakki kúskús
1 fetakubbur
1 rauð papríka
1 græn papríka
1 bolli petit pois
góð jómfrúarolía
salt og pipar
mynta til skreytingar

Fyrir gulræturnar

400 g íslenskar regnbogagulrætur
3 msk jómfrúarolía
2 msk hunang
1 msk fennelfræ
salt og pipar

Fyrir flatbrauðið, sjá hérna - nema að ég sleppti kjúklingabaununum.

Fyrsta skrefið var að marinera kjúklinginn. Ég hafði gleymt að kaupa ólífumauk - svo ég bjó til mitt eigið. Tók krukku af svörtum ólífum, skolaði og setti í litla matvinnsluvél ásamt heilum sólóhvítlauk, salti, pipar og jómfrúarolíu og maukaði.

Svo var að útbúa chilimaukið - harissa, sem ég átti ekki heldur. Þá var ekkert að gera annað en að henda saman sirachasósu, jómfrúarolíu og 1 msk af marókkóskri chiliblöndu.

Næsta skref var að mala broddkúmenið í mortéli. 

Að lokum var að sameina hráefnin - ólívumaukið, steinseljuna, chilimaukið, túrmerikið, sítrónupipar, salt og hunang.

Notaði góða jómfrúarolíu.

Sett í stóra skál og látið marinerast í fjórar klukkustundir.

Næsta skref var að gera tómastósuna. Steikti laukinn, hvítlaukinn og karríið saman upp úr jómfrúarolíu og bætti svo tómötunum saman við. Næst var að bæta tómatmaukinu saman við og láta krauma í um klukkustund við lágan hita. 

Tók þessu næst eggaldin og skar niður í ámóta stóra bita, penslaði með jómfrúarolíu og bakaði í 200 gráðu heitum ofni í um 30 mínútur. Sneri einu sinni.

Á meðan eggaldinið var í ofninum bjó ég til jógúrtsósuna. Blandaði saman grískri jógúrt, sítrónusafa, smátt söxuðum hvítlauk, hunangi, salti og pipar og lagði til hliðar.

Svo var bara að raða þessu upp. Fyrst eitt lag af eggaldini, svo tómatsósa, svo jógúrt og endurtaka þar til hráefnið var uppurið.

Sáldraði fullt af myntu yfir. Áður en ég bar réttinn á borð skóf ég innan úr hálfu granatepli og setti yfir. Klikkaði á því að taka ljósmynd, afsakið það.

Gulræturnar voru ofureinfaldar. Flysjaði tvo poka af regnbogagulrótum og skar í fernt eftir lengdinni og lagði í eldfast mót. Velti upp úr jómfrúarolíu og hunangi, salti og pipar. Sáldraði svo fennelfræjum yfir og bakaði í 180 gráðu heitum ofni í þrjú kortér. Velti þeim nokkrum sinnum á eldunartímanum til að hindra að þær myndu brenna. 

Þær urðu líka alveg fullkomar. Skreytti með myntulaufum.

Hrærði í brauðinn fyrr um daginn svo að þau fengu tíma til að hefast, þar verður bragðið af þeim til. Hægt er að sjá uppskriftina hérna. Eins og fram hefur komið sleppti ég kjúklingabaununum og steikti brauðin frekar en að grilla þau. Þau heppnuðust ljómandi vel!

Kúskús er líklega einfaldasta meðlæti sem um getur. Setti kúskúsið í skál og hellti sjóðandi kjúklingasoði yfir og setti plastfilmu yfir skálina og beið í fimm mínútur. Voila - tilbúið. Svo setti ég það á skálar og skreytti með fetaosti, petis pois, rauðlauk, papríku, ferskri myntu og svo góðri jómfrúarolíu. Og salt og pipar að sjálfsögðu.

Kjúklingurinn ilmaði dásamlega þegar ég sótti hann í ísskápinn. Lagði hann í eldfast mót, hellti 250 g af kalamataólífum yfir og bakaði í 180 gráðu heitum ofni í fimm kortér. 

Kjúklingurinn ilmaði ennþá betur þegar hann kom út úr ofninum. Skreytti með ferskri steinselju. Ferskt kóríander hefði einnig verið ljúffengt en sumir í minni fjölskyldu þola ekki kóríander - svo að úr varð steinselja, sem er líka dásamlega ljúffeng.

Maturinn var lagður á borð - og úr varð sannkallað hlaðborð. 

Með matnum nutum við svo rauðvíns sem ég hef drukkuð áður og meira að segja heimsótt víngarðinn. Við tókum upp sjónvarpsþætti á vínekrunni fyrir rúmum tveimur árum. Valiano 6.38 Gran Selezione Chianti Classico frá 2010. Þetta vín er að mestu unnið úr Sangiovese þrúgum (90%) eins og flest vín frá Toskana. En til að gefa því en meira fútt er það blandað með Merlot þrúgu. Og þá kallast vínin oft Super Toskana vín. Þetta er kraftmikið vín, sultað - með kirsuberjum og ögn kryddað með mjúku og bragðmiklu eftirbragði. Passaði vel með matnum. Seinast þegar ég smakkaði þetta vín paraði ég það líka með maróskóskum mat, sjá hérna!

Þetta var ótrúlega ljúffeng máltíð.

Kannski að okkur takist að lokka Álfu, Jón Þorkel og drengina til Íslands. Hver veit?

------

Flest hráefnin í þessari færslu fást í verslunum Hagkaupa